آجر نسوز

آجر نسوز چیست؟

آجر نسوز از مواد نسوزی که مقاومت بالایی در برابر حرارت داشته و خواص فیزیکی و شیمیایی خود را در درجه حرارت بالا حفظ می کنند ساخته می شود. اجرهای تولید شده از مواد نسوز علاوه بر مقاومت حرارتی بالا در برابر تخریباتی مانند تاثیرات مواد شیمیایی، بار مکانیکی و ضربات نیز بسیار مقاوم هستند. این محصول از نوعی آجر با ساختار مولکولی ظریف، منظم و متراکم است و همین ساختار باعث شده از توان لازم در دماهای بالا برخوردار باشد.

در ساخت آجر نسوز از خاک چینی استفاده می شود. این خاک از کانی های نسوز معدنی تشکیل شده که نقش مهمی در افزایش مقاومت آجر ایفا می کنند. خاک چینی خواص فیزیکی و شیمیایی آجر را در درجه حرارت های بالا حفظ نموده و حالتی پایدار به آن می بخشد. همین مقاومت حرارتی ایده آل امکان استفاده از آجر در کوره ها و پاتیل ها را فراهم می کند.

دیرگداز یا آجرهای نسوز شکل داده شده

این نوع آجرها همانطور که از اسمشان پیداست به صورت از پیش ساخته شده هستند و شکل آن‌ها با یک استاندارد خاصی ساخته می‌شوند و خواص این آجرها تقریبا یکسان است.

آجرهای نسوز بی شکل

ساختار این نوع آجرها با توجه به درخواست شرکت‌ها می‌تواند متفاوت باشد و فرایند شکل دهی و پخت در دمای بالا حذف می‌شود. از مزایای دیرگدازهای بی شکل می‌توان به فرایند ساخت آسان آن و عدم نیاز به تجهیزات و ماشین آلات گران قیمت دانست.

به صورت کلی آجر نسوز بی شکل شامل مزایای زیر است:

• نداشتن مرحله‌ی پخت
• جلوگیری از اتلاف انرژی
• کاهش مصرف سوخت
• کاهش آلودگی محیط زیست
• کاهش قیمت تولید و صرفه جویی در فرایند ساخت

آجر قلیایی

مواد این نوع آجرها منیزیت یا Mgo هستند، همانطوری که از اسم این نوع آجر مشخص است آجر قلیایی از اکسیدهای غیر اسیدی تشکیل می‌شود و در برابر دمای بالا و سایش شیمیایی مقاومت بسیار خوبی دارد.

از این نوع آجر در صنایع فولاد و کوره‌ها استفاده می‌شود.

آجر نسوز شاموتی

به علت قیمت پایین ساخت این نوع آجر، یکی از پر مصرف‌ترین آجرهای نسوز است: البته هدایت و انبساط حرارتی این نوع آجر پایین‌تر از سایر آجرهای نسوز است اما قیمت مناسب آن باعث شده است تا در بسیاری از صنایع از این نوع آجر استفاده شود.

آجرهای شاموتی معمولا به ۵ دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:

1. لو دیوتی (Low Duty)
2. شبه سیلیسی
3. مدیوم دیوتی (Medium Duty)
4. های دیوتی (hight Duty)
5. سوپر دیوتی

آجر نسوز سیلیسی

این نوع آجر از سنگ‌های نسوز سیلیسی ساخته شده است و حدود ۹۳ درصد از این آجر را اکسید سیلیسیوم (SIO2) تشکیل می‌دهد. این دیرگدازها جزء دیرگدازهای اسیدی به شمار می‌روند و تا دمای ۱۷۰۰ درجه سانتی گراد را می‌توانند تحمل کند و به دلیل مقاومت خوب آن در برابر گرما و حرارت امکان استفاده در بسیاری از صنایع مانند صنایع سیمان وجود دارد.

همچنین این نوع آجر در برابر گرد و غبار و دوده‌ها هم عملکرد بسیار بهتری دارد و تنها نقطه ضعف این آجر را می‌توان عدم مقاومت در برابر محیط‌های قلیایی دانس

انواع آجر نسوز

به طور عمده سه نوع آجر نسوز در دنیا وجود دارد:

مواد نسوز اسید

• آجر نسوز معمولی
• آجر سیلیکا
• آجر گانیستر

مواد نسوز اساسی

• آجرهای منیزت
• آجر دولومیت
• آجر بوکسیت

نسوز های خنثی

• آجر کرومیت
• آجر Carborundum
• آجر مگنزیت کروم
• آجر اسپینال
• آجر فورستریت

آجر نسوز با توجه به موادی که در ساخت آن به کار می رود، دارای انواع مختلف می باشد. در کل آجرهای نسوز را می توان به چهار دسته آجر نسوز قلیایی، آجر نسوز ویژه، آجر نسوز آلومینیومی و آجر نسوز سیلیسی تقسیم نمود که در ذیل به توضیح آن ها می پردازیم.

آجر نسوز قلیایی

در ساخت آجر نسوز قلیایی از سیلیسیم دی اکسید و اکسید منیزیم استفاده می شود. اما در شرایط خاص به منظور افزایش توان حرارتی آجر می توان به آن اکسید آهن و اکسید کروم اضافه نمود. از این آجر در کوره های دایره ای تولید سیمان، پوشش دیواره کوره های باز فولادسازی، بالای کوره های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیر آهنی استفاده می شود.

آجر نسوز آلومینیومی

در تولید آجر نسوز آلومینیومی درصد بالایی از آلومین یا اکسید آلومینیوم استفاده می شود. این آجر در دمای 1200 الی 1800 پخت می شود و به دلیل دارا بودن مقاومت بسیار بالا، در پوشش دیواره داخلی کوره های ذوب فولاد، کوره های شیشه و کوره های سیمان کاربرد دارد.

آجر نسوز سیلیسی

ماده اصلی تشکیل دهنده این نوع آجر، خاک سیلیسی است. این خاک از سیلیسیم دی‌اکسید، اکسید آهن، دی اکسید تیتانیوم، سدیم اکسید، پتاسیم اکسید و آلومینیوم اکسید تشکیل شده و از رسانایی گرمایی بسیار بالا و مقاومت در برابر نفوذ گازها برخوردار می باشد. اجر نسوز سیلیسی در کوره های گازسوز تولید کک، کوره های فولادسازی، کوره های سرامیک سازی و کارخانه های تولید شیشه کاربرد دارد.

آجر نسوز ویژه

آجر نسوز ویژه از فلزات واسطه و در انواع آجر نسوز اکسید کروم کوروندوم، آجر نسوز زیرکونیوم و آجر نسوز اکسید کروم تولید و مورد استفاده قرار می گیرد.

آجر نسوز اکسید کروم کوروندوم: حدود 95 درصد این نوع آجر را اکسید آلومینیوم و 5 درصد باقی مانده را اکسید کروم تشکیل می دهد. از آجر نسوز اکسید کروم کوروندوم در داخل کوره بلند ذوب آهن استفاده می گردد.

آجر نسوز زیر کونیوم: مقاومت گرمایی آجر نسوز زیرکونیوم بسیار بالاست، از این رو در کوره های ذوب شیشه و ذوب آهن آلومینیوم مورد استفاده قرار می گیرد.

آجر نسوز اکسید کروم: این نوع آجر در کوره های شیشه سازی کاربرد دارد و 95 درصد آن را اکسید کروم تشکیل می دهد.

آجر نسوز صنعتی

آجر نسوز صنعتی به آجرهایی گفته می شود که دارای شکل معینی هستند. این گونه آجرها با نام آجر کوره نیز شناخته می شوند. این گونه آجرها از لحاظ شکل ظاهری به دو دسته تقسیم بندی می شوند. یک نمونه از این آجرها دارای ابعاد و شکل استاندارد می باشند. این گونه آجرها مورد تایید اکثر تولیدکنندگان بوده و اکثر آن ها از این ابعاد برای تولید آجر استفاده می کنند.

نمونه ای دیگر از آجرهای نسوز صنعتی، آجرهایی هستند که دارای شکل خاصی می باشند. این گونه آجرها با استفاده از ماشین پرس تولید می شوند. برخی دیگر نیز با استفاده از قالب گیری دستی تولید می شوند.

آجر نسوز سنتی

همان گونه که قبلا نیز اشاره شد، استفاده از آجر از دیرباز مورد توجه معماران و طراحان ساختمان بوده است. در گذشته استفاده از این المان در طراحی نما و قسمت های مختلف صورت می گرفت. امروزه نیز آجر سنتی در طراحی نما و دکوراسیون داخلی مورد استفاده قرار می گیرد.

آجر نسوز دستی

آجر نسوز دستی نمونه ای دیگر از آجرهای نسوز است که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد. از مزایای این گونه آجرها می توان به مواردی هم چون شوره نزدن، جذب آب پایین، مقاومت در برابر شرایط متفاوت آب و هوایی، مقاومت در برابر آتش سوزی، قابلیت ساخت با توجه به نیاز مشتری، عدم تغییر رنگ در برابر اشعه خورشید و قیمت مناسب آن اشاره کرد.

نکات مهم در خرید آجر نسوز

• آجر باید از مقاومت لازم در برابر جذب رطوبت، یخ زدگی و حرارت بالا برخوردار باشد.
• هیچ گونه لب پریدگی در آجر مشاهده نشود.
• میزان جذب آب توسط آجر نسوز باید کمتر از 2 درصد باشد.
• در تحدب و تقعر این نوع آجر هیچ پیچیدگی به چشم نخورد.
• میزان نمک های محلول در آجر نسوز باید زیر 1 درصد باشد.

تنوع رنگ آجر نسوز

آجر نسوز از جمله آجرهایی است که در انواع رنگ های مختلف تولید می شود. این تنوع رنگ بالا امکان استفاده از این آجر را نه تنها در نماکاری ساختمان و پوشش دیواره های کوره فراهم می کند بلکه می توان از آن در در دکوراسیون داخلی نیز به بهترین شکل استفاده نمود. رنگ های قهوه ای و قرمز رایج ترین رنگ هایی هستند که برای این آجر انتخاب می شوند اما در کل آجر نسوز در چهار کد رنگ به بازار عرضه می شود از جمله قرمز، قهوه ای، مشکی و زرد شاموتی که هر کدام از این کدها دارای طیف های بی شمار هستند.

در تولید آجر نسوز از مواد کاملاً طبیعی استفاده می شود، از این رو رنگ این آجر طبیعی بوده و به خوبی با سایر مصالح همخوانی پیدا می کند.

مزایای آجر نسوز

• آجرنسوز در طیف رنگی گسترده تولید می گردد و اگر در نمای بیرونی ساختمان کار شود زیبایی بی نظیری به نما می بخشد.
• این آجرها در برابر سرما و گرما مقاوم هستند و طول عمر بسیار طولانی دارند.
• اجر نسوز نوعی عایق محسوب می شود و از اتلاف انرژی در ساختمان جلوگیری می کند.
• وزن این اجرها بسیار سبک بوده و نیازی به سازه نگه دارنده مجزا ندارند.
• اجرهای نسوز با استفاده از ملات به راحتی به سطوح می چسبند و امکان جدا شدن و سقوط آن ها وجود ندارد.
• به دلیل دارا بودن استانداردهای تثبیت رنگ حتی با گذشت چند سال از زمان نصب آن ها هیچ تغییر رنگی بر روی سطح مشاهده نمی شود.
• این آجرها ضد شوره هستند و جلبک نیز بر روی سطح آن ها ایجاد نمی شود.
• هیچ محدودیتی در سایز این نوع آجر وجود ندارد.
• آجر نسوز در برابر انقباض، انبساط، ضربه، خراشیدگی و فرسایش از مقاومت لازم برخوردار است.
• جذب آب توسط این آجرها ناچیز است.
• در چیدمان آجر نسوز می توان از الگوهای متفاوتی استفاده نمود و زیبایی سطح را دوچندان کرد.
• آجر نسوز دوستدار محیط زیست است و به آن هیچ آسیبی وارد نمی کند.
• رنگ این آجرها ثابت است و تابش مستقیم اشعه خورشید کیفیت رنگ آن ها را از بین نمی برد.
• مقاومت آجر نسوز در دماهای بالا و آتش سوزی بسیار بالاست.
• نصب این آجرها نیاز به استفاده از ابزار و تجهیزات خاص ندارد.
• جنس آجر نسوز و تنوع بالای رنگ آن باعث شده به خوبی با معماری ایرانی همخوانی پیدا کند.

کاربرد آجر نسوز

مهم ترین ویژگی آجر نسوز داشتن مقاومت حرارتی بسیار بالاست. همین ویژگی امکان استفاده از آن را در کوره های صنعتی فراهم می نماید. در واقع در تمام مکان هایی که میزان حرارت و گرما در آن ها زیاد است با خیالی آسوده می توان از این آجرها استفاده نمود. آجر نسوز شومینه، آجر نسوز نما، آجر نسوز دکوراتیو، آجر نسوز روستیک، آجر نسوز صخره ای، آجر نسوز لعابی، آجر نسوز کوره، آجر نسوز مشکی، آجر نسوز سفید از جمله آجرهایی هستند که در مکان های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.

برای مثال برای پوشش جداره داخلی و یا خارجی انواع شومینه از آجر نسوز شومینه استفاده می شود. همچنین در اکثر خانه هایی که به سبک روستیک طراحی شده اند،کفپوش و دیوارپوش آجری به چشم می خورد. آجر نسوز زیبایی بی نظیری به دکوراسیون داخلی می بخشد.

آجر نسوز در نمای ساختمان

آجر نسوز در مقایسه با سایر آجرها از مقاومت بسیار بالایی در برابر عوامل محیطی برخوردار است، از این رو ساختمانی که نمای آن با آجر نسوز کار شده عمر طولانی خواهد داشت. آجر نسوز نما آب را به میزان ناچیز جذب می کند و به همین دلیل سطح آن شوره نمی زند و قارچ یا کپک بر روی آن رشد نمی کند. هنگامی که نسبت به خرید آجر نسوز برای نمای ساختمان اقدام می نمائید، در مورد تمام خصوصیات آن مطمئن شوید.

آجر نسوز در دکوراسیون داخلی

آجر نسوز به دلیل تنوع رنگ و ابعاد بهترین گزینه برای طراحی داخلی می باشد. طراحی دکوراسیون با آجر نسوز برای افرادی که به سبک روستیک علاقمند هستند، ایده ای مناسب است. اکثر طراحان و معماران برای تزئین دیوار شومینه، دیوار پشت تلویزیون و دیوار آشپزخانه از این نوع آجر استفاده می کنند.

نصب آجر نسوز

اجر نسوز را می توان با ملات سیمان یا چسب بر روی سطح مورد نظر کار کرد. استفاده از آجرهای نسوز با طرح های متنوع و ترکیب آن ها با هم نمای بسیار زیبایی به ساختمان می دهد. این نوع آجر هم در دکوراسیون داخلی و هم در نمای بیرونی ساختمان کاربرد دارد. آجرهای نسوز دارای طرح و رنگ متنوعی هستند بنابراین قبل از اجرای آن ها باید یک طرح از پیش تعیین شده برای ترکیب آن ها داشته باشید، در غیر این صورت دسترسی به نمای ایده آل و ترکیب زیبا امکان پذیر نیست.

قیمت آجر نسوز

همانطور که ذکر شد آجر نسوز در انواع مختلف تولید و در اختیار مشتریان قرار می گیرد. ابعاد آجر نسوز و متریال هایی که در تولید آن به کار می روند در قیمت آجر نسوز تاثیرگذار هستند.